CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၆

မလေးရှားတွင် ဒုက္ခသည်များ ဖမ်းဆီးခံရပါက UNHCR ကို ထိန်းသိမ်းရေးစခန်းများသို့ ဝင်ရောက် တွေ့ဆုံခွင့်အား မလေးရှားအစိုးရမှ ပြန်ခွင့်ပြုပေးစေလိုကြောင်း မလေးရှားရှိ တိုင်းရင်းသားဒုက္ခသည် အဖွဲ့အစည်းများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ယခင်က မလေးရှားတွင် ဒုက္ခသည်များ ဖမ်းဆီးခံရပါက ထိန်းသိမ်းရေးစခန်းများသို့ UNHCR မှ တာဝန်ရှိသူများ လာရောက်ကာ ပြန်လွတ်ရန်အတွက် ကူညီဆောင်ရွက်၍ ရသော်လည်း ၂၀၁၉ ခုနှစ်မှစတင်ကာ ထိန်းသိမ်းရေး စခန်းများသို့ ဝင်ရောက်ခွင့်ပိတ်ပင်ထားသည်မှာ လက်ရှိအချိန်အထိ ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ဒုက္ခသည်အဖြစ် ခိုလှုံခွင့်တောင်းခံသူများအတွက် ပြန်လွှတ်ပေးရေး၊ နေရာပြန်ချထားရေး ကြိုးပမ်းမှု များ နှောင့်နှေးစေသောကြောင့် UNHCR ကို ထိန်းသိမ်းရေး စခန်းများသို့ ဝင်ရောက်ခွင့် ပြန်ပေးစေချင်ကြောင်း Alliance of Chin Refugees မှ ဥက္ကဋ္ဌ James Bawi Thang Bik က CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

“UNHCR ကို ထောင်ထဲမှာ၊ ကမ့်တွေထဲမှာ ဝင်ခွင့်မပေးတော့ဘူး။ ပြီးတော့ ထောင်ထဲမှာ သွားပေး၊ ကမ့်တွေ သွားလုပ်ပေး အဲဒီလိုဟာတွေ မရတော့ဘူး။ အဲဒါကို UNHCR ကိုယ်တိုင် NGO တို့ ကိုယ်တိုင်ကအစ အဓိက တောင်းဆိုတာလည်း အဲဒါပါတာပေါ့နော်။ UNHCR ကို ထောင်ထဲမှာ ပြန်ဖွင့်ပေးဖို့ကို ကျနော်တို့ တောင်းဆို ထားတာရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် အစိုးရက ဟိုတစ်ခါ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတုန်းက ပြောထားတာ UNHCR အနေနဲ့ ကမ့်ထဲမှာ ဝင်တာကိစ္စမရှိဘူးပြောပေမယ့် လက်တွေ့မှာ လုံးဝ အဝင်မခံတာဖြစ်တယ်။ အဲဒီလိုသာ ဝင်ခွင့်ရမယ် ဆိုရင်တော့ အများကြီး အခွင့်အရေးသက်သာတယ်လေ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံရှိ UNHCR ရုံးဝင်ပေါက်

ထို့အပြင် မလေးရှားနိုင်ငံမှာရှိတဲ့ ဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂအေဂျင်စီ UNHCR ရုံးကို ပိတ်ပစ်ဖို့ မလေးရှား အမျိုးသား လုံခြုံရေးကောင်စီက ၂၀၂၂ ခုနှစ်က အကြံပြုခဲ့သေးသည်။

ထိန်းသိမ်းရေး စခန်းများသို့ UNHCR မှ ဝင်ရောက်ခွင့်မရှိသဖြင့် ဒုက္ခသည်ကဒ်ကိုင်ဆောင်ထားသည့် မြန်မာများ ဖမ်းဆီးခံရပါက UNHCR ထံသို့ အကြောင်းကြားရာတွင် အထောက်အထား မှန်ကန်မှု ရှိ၊ မရှိကို အကြောင်း ပြန်ကြားမှုသည် ကြန့်ကြာနေသဖြင့် ထိန်းသိမ်းရေးစခန်းများတွင်သာ နေထိုင်နေရကြောင်းလည်း သိရသည်။

ယခင်ကဲ့သို့ UNHCR အနေဖြင့် ထိန်းသိမ်းရေး စခန်းများသို့ ပြန်ဝင်ရောက်ခွင့်ရမည်ဆိုပါက ဖမ်းဆီးခံရသည့် ဒုက္ခသည်များနှင့်ပတ်သက်၍ လွယ်ကူလျင်မြန်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ထောက်ပြကြသည်။

Arakanese Community Malaysia (ARRC) မှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက “အခက်အခဲတွေက အများကြီးရှိတယ်။ လာတဲ့ဒုက္ခသည်တွေကြတော့ ဒီမှာက နှစ်ပိုင်းရှိတာပေ့ါ။ တချို့က migrant ရှိတယ်။ တချို့က refugee ရှိတယ်။ ဘယ်လိုပဲ refugee လို့ ပြောပြော၊ migrant လို့ပဲပြောပြော အကုန်လုံးက အလုပ်တစ်ခုခုတော့ လုပ်ကြရတာပေါ့ လေ။ နံပါတ်တစ်ကတော့ သူတို့မှာ undocumented ဖြစ်ကြတယ်ပေါ့။ ပတ်စပို့နဲ့လာတာမဟုတ်ဘူး။ work permit တွေနဲ့ လာတာမဟုတ်ဘူး။ MOU နဲ့လာတာ မဟုတ်တဲ့အခါကြတော့ ဒီမှာ အလုပ်လျှောက်ရတဲ့ဟာတွေ အခက်အခဲရှိတယ်။ ဒီဘက်မှာ ဆေးရုံဆေးခန်း ပြရတဲ့ဟာတွေ အခက်အခဲရှိတယ်။ တခြားတခြားသော ဥပဒေပိုင်းဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်တွေနဲ့ အကာအကွယ်ပေးမှု ဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်တွေမှာ အများကြီး အားနည်းချက် တွေရှိတယ်။ အဖမ်းခံရတဲ့ ကိစ္စတွေရှိတယ်။ လမ်းသွားလမ်းလာ ကိစ္စတွေမှာ လွတ်လွတ်လပ်လပ် သွားလာခွင့်မရတာတွေရှိတယ်။ ကြောက်နေရတယ်ပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

UNHCR ကတ်

မလေးရှားနိုင်ငံရှိ UNHCR ထံတွင် ဒုက္ခသည်အဖြစ် မှတ်ပုံတင်ထားသူနှင့် ခိုလှုံခွင့်တောင်းခံသူဦးရေ ၁၉၀,၀၀၀ (တစ်သိန်းကိုးသောင်း)နီးပါးရှိသည့်အထဲ မြန်မာနိုင်ငံမှ ၁၆၀,၀၀၀ (တစ်သိန်းခြောက်သောင်း)ကျော် ပါဝင် ကြောင်း မလေးရှားရှိ UNHCR က ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ထိုစာရင်းသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီလအထိဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံမှ တစ်သိန်းခြောက်သောင်းကျော်အနက် ဘင်္ဂါလီ ဦးရေမှာ ၁၁၀,၀၀၀(တစ်သိန်းတစ်သောင်း)ကျော်၊ ချင်းလူမျိုး ၂၆၀၀၀ ခန့်နှင့် ပဋိပက္ခဒဏ်ခံခဲ့ရသည့် ဒေသများမှ အခြားတိုင်းရင်းသားလူမျိုး ၃၀၀၀၀ ကျော်တို့ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။

ဒုက္ခသည်များနှင့် ခိုလှုံခွင့်ရှာဖွေသူများ၏ ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းသည် အမျိုးသားများဖြစ်ပြီး ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းမှာ အမျိုးသမီး များဖြစ်ကြောင်း၊ အသက် ၁၈ နှစ်အောက် ကလေးအရေအတွက်မှာ ငါးသောင်းကျော်ခန့်ရှိကြောင်း UNHCR ၏ စာရင်းအရ သိရသည်။